Wat zijn ‘cones’ en hoe gebruik je ze?

Je koopt een kant-en-klaar glazuur in de winkel voor je nieuwste werkstuk. Op het etiket lees je ‘bakken tot cone 06-08’.
Nele Ostyn
Nele Ostyn

Eeuwige cursist.

Of misschien hoorde je keramisten praten over de temperatuur van een keramiekoven. Maar in plaats van graden Celsius, spraken ze van cone 10. Wat zijn die cones, en waarvoor worden ze gebruikt?

Wat zijn cones?

Cones zijn kleine pyrometrische kegeltjes samengesteld van een mengeling van specifieke keramische materialen. Ze zijn zo samengesteld dat ze buigen en smelten bij een bepaalde temperatuur en tijdsduur, afhankelijk van het nummer op de cone.

Cones dateren van de tijd dat er nog geen digitale temperatuurregelaars waren. Ze waren toen de enige manier om te zien wanneer de oven warm genoeg was en je kon stoppen met stoken. Vandaag de dag worden ze nog steeds gebruikt, zij het eerder af en toe,

  • om te kijken of je oven zijn temperatuur nog haalt,
  • om te checken wat de werkelijke ‘gaartijd’ is van de keramiek,
  • of om te ontdekken of je warmere of koudere plekken hebt in je oven.
Cones voor keramiek op een tafel

Typisch worden drie cones met opeenvolgende nummers gebruikt en in een houdertje voor het kijkgat in je oven geplaatst. Als de eerste cone ombuigt, dan moet je opletten, want dan is de eindtemperatuur die je wenst niet veraf.

Als de middelste cone ombuigt, dan heb je je temperatuur bereikt, en als de laatste dat ook doet, dan ben je te ver gegaan. Bij een perfecte stook is de cone van je gewenste temperatuur omgebogen tot een hoek van 90°C.

Tijd en temperatuur

Cones geven meer informatie dan de temperatuur alleen, ze geven aan wat er gebeurt met de keramiek in de oven. Ze vertellen je iets over het stooktraject. Vergelijk het met een gewone keukenoven: het is niet omdat de oven 200°C bereikt heeft, dat de kip in die oven ook gaar is. Zo ook met je keramiek in de keramiekoven.

Als je bijvoorbeeld pendelt, blijft stoken aan dezelfde temperatuur, dan kan het zijn dat je glazuren meer zijn uitgesmolten, en dat een cone met een hoger nummer is omgebogen, terwijl de temperatuur toch dezelfde is gebleven. Cones meten dus de combinatie van tijd en temperatuur.

cones voor keramiek

Hoe ‘lees’ je cones?

Er zijn verschillende series van cones op de markt. De bekendste zijn de Orton cones. De nummering van cones gebeurt op een schaal van 022 tot 14, van lage temperatuur naar hoge temperatuur.

Let op: cone 6 is niet hetzelfde als cone 06. Als het cone-nummer met een 0 begint, kan je dat als een negatief nummer beschouwen. Een cone met nummer 014 is dus hoger dan een cone met nummer 020.

Om te achterhalen welke temperatuur je nodig hebt voor het glazuur dat je kocht, zoek je het cone nummer op het etiket op in deze tabel.

Een tabel voor het lezen van keramiek codes
Deel dit bericht
Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Email

Meer weten over cones, de glazuurstook en glazuren samenstellen, begrijpen en doorgronden?

Bekijk het aanbod van online cursussen en duik met je handen in de klei!

Ontdek hier meer blogs

Artikels
Nele

Keramiek voor de keuken

In dit artikel vind je heel wat keramiekinspiratie voor vormen die je in de keuken kan gebruiken.

Technieken
Nele

Shinogi

Een Japanse decoratietechniek die je toepast op lederharde klei.

1080 x 1920 Starten met keramiek gratis ebook

Download de gratis beginnersgids

Starten met keramiek

Een handige PDF van 27 pagina’s met alles wat je moet weten om te starten met pottenbakken.

Geef je gegevens hieronder in en je krijgt de gids in je mailbox! Daarmee schrijf je in voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief vol keramiek-lekkers.