Leer alles over engobetechnieken

Een engobe is eigenlijk niets meer of minder dan vloeibare klei, slib dus. Je legt een dunne laag kleislib aan op je werk.
Nele Ostyn
Nele Ostyn

Eeuwige cursist.

Fantastische decoratietechnieken voor keramiek

Wie al even bezig is met keramiek, is vast al beginnen experimenteren met de verschillende decoratietechnieken. Heb je al gehoord van engobetechnieken? Het is een creatieve manier om kleur aan te brengen op keramiek. Hieronder kom je alles te weten over engobes en hoe jij ze kan gebruiken voor jouw keramiek.

Wat is een engobe?

Een engobe is eigenlijk niets meer of minder dan vloeibare klei, kleislib dus. Als je een dunne laag kleislib aanbrengt op je werk om het van kleur te voorzien, gebruik je dus engobetechnieken.
Wanneer keramisten het over engobes hebben, bedoelen ze meestal kleislib dat is ingekleurd met oxides of pigmenten. Maar gebruik je de natuurlijke kleur van verschillende kleisoorten, is dat evengoed een engobe. Denk bijvoorbeeld aan een laag rode klei over een stuk dat gedraaid is met witte klei.

Schilderen met kleislib bestaat al lang als techniek. Het was populair bij de Grieken en de Romeinen om op een toegankelijke manier keramiek te versieren met allerlei patronen. Er werden evenwel geen andere stoffen, zoals pigmenten en oxides, aan toegevoegd.

Een hand verwijdert kleislib met een lomer op een gedraaide pot van rode klei op de draaischijf

Wat is een sinterengobe?

Als er stoffen aan het kleislib worden toegevoegd die eigenschappen delen met glazuur, dan spreken we van een sinterengobe. Je kan aan de engobe een smelter toevoegen die ervoor zorgt dat de engobe meer uitsmelt dan een gewone kleilaag zou doen. Zo ben je zeker van een goeie hechting met de scherf. Doordat sinterengobe een smelter bevat, heeft het eindresultaat wat meer glans. Sinterengobe kan op natte klei gebruikt worden, maar is ook geschikt voor droge en biscuit gebakken klei.

Omdat een sinterengobe zich als een glazuur gedraagt, moet je de bodems van je werk goed vrijmaken vooraleer je ze in de oven zet. Een engobe die enkel uit kleislib bestaat zal bij hoogbak niet aan je ovenplaat blijven plakken, een sinterengobe wél.

Hoe engobes aanbrengen?

Je kan engobes aanbrengenzowel op leerharde klei als op volledig droog werk aan. Controleer in het laatste geval wel of de krimp van de klei van je werk en dat van het slib min of meer overeenkomt. Als het krimppercentage te veel verschilt, is de kans groot dat de engobe zal loslaten.

Klei is volledig droog als hij de omgevingstemperatuur heeft aangenomen en dus niet langer koel aanvoelt. Zo’n droge klei is klaar om gebakken te worden. Leerharde klei heeft een tijdje gedroogd, maar voelt nog koel aan. Dit is in principe het beste stadium om engobe aan te brengen, omdat de klei niet zo fragiel is zoals bij een droge klei. Zoals gezegd is het zeker ook mogelijk om op droge een engobe aanbrengen.

Engobes aanbrengen met een kwast

Met een kwast schilder je het slib op je keramiek. Vaak heb je genoeg aan een laag, soms vraagt je stuk om meerdere lagen om het kleur echt dekkend te maken.

Engobes op keramiek spuiten

Ook met een spuit kan je engobes aanbrengen, zoals je ook met glazuur zou doen. Dat kan bijvorbeeld met een handspuit, of met een spuitpistool in een spuitcabine. Zorg dan wel voor een goeie afzuiging. Testen is hierbij belangrijk, want het kleislib zal dun en vloeibaar genoeg moeten zijn om te kunnen spuiten.

Engobes aanbrengen met een ringeloor

Een ringeloor of engobespuit bestaat uit een peertje uit rubber met verwisselbare spuitmondjes. Je vult de ringeloor met kleislib, en kan zo decoratieve lijnen of stipjes aanbrengen door druk uit te oefen op het peertje. Het kleislib moet voldoende dik zijn om niet te snel uit te lopen.

Andere engobe technieken

Werken met engobes lijkt een beetje op werken met verf. Je kan er dus allerlei richtingen mee uit. Je kan het kwasten, ringeloren, spuiten, sponzen, uitrollen, stempelen… ook kan je werken met sjablonen, stencils, stempels, wasuitsparingen, latexuitsparkingen, graffito en nog veel meer. Een speciale soort engobe is terra sigillata. Voor een volledige dekking heb je vaak wel twee à drie lagen nodig.

Engobe recepten

In keramiekzaken kan je vaak kant-en-klare engobes kopen. Wil je ze zelf maken, dan is dat ook snel gepiept. Een engobe is immers niet veel meer dan vloeibaar kleislib. Je voegt naar keuze pigmenten en/of oxides toe aan de klei en dat is het zowat. Een snelle Google Search toont je verschillende eenvoudige recepten voor het maken van engobes.

Recept voor een eenvoudige engobe

Dit het meest eenvoudige recept: je neemt wat droge klei, maalt deze fijn en voegt water toe. Drie stapjes om een engobe te maken. Eenvoudig en efficiënt. Je voegt pigmenten of oxides toe naar keuze. Om je favoriete kleur te bekomen is het testen geblazen met meer of minder pigment of oxides, en meer of minder lagen.

In een atelier of thuis?

Een engobe maak je onder begeleiding in een atelier, maar kan je ook perfect thuis maken. Keramisten die thuis pottenbakken genieten vast en zeker van het experimenteren met engobes. Je zal merken dat je zelf met unieke decoratietechnieken op de proppen komt. Over verrassende objecten gesproken! Want geef toe: zelf pottenbakken en experimenteren, dat geeft toch een extra goed gevoel. Niet?

Deel dit bericht
Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Email

Zin om je onder te dompelen in verschillende decoratietechnieken?

Bekijk het aanbod van online cursussen en duik met je handen in de klei!

Ontdek hier meer blogs

Artikels
Nele

Keramiek voor de keuken

In dit artikel vind je heel wat keramiekinspiratie voor vormen die je in de keuken kan gebruiken.

Technieken
Nele

Shinogi

Een Japanse decoratietechniek die je toepast op lederharde klei.

1080 x 1920 Starten met keramiek gratis ebook

Download de gratis beginnersgids

Starten met keramiek

Een handige PDF van 27 pagina’s met alles wat je moet weten om te starten met pottenbakken.

Geef je gegevens hieronder in en je krijgt de gids in je mailbox! Daarmee schrijf je in voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief vol keramiek-lekkers.